Polski sektor ciepłowniczy stoi na progu głębokich przemian. Dyktują je warunki techniczne, geopolityczne oraz klimatyczne.

Polskie ciepłownictwo to sektor, który wkrótce przejść ma głębokie przemiany. Konieczność przebudowy tej branży wynika z kilku ważnych czynników, które połączone dyktować będą daleko idące rearanżacje.

Charakterystyka polskiego systemu ciepłowniczego

Polski system ciepłowniczy ma swoją specyfikę. Składa się on bowiem z największej w całej Unii Europejskiej liczbie podsystemów o dużych mocach, co warunkuje możliwości rozwoju i transformacji. Polska ma też jedną z największych sieci ciepłowniczych na Starym Kontynencie – jej łączna długość sięga ok. 21,5 tys. kilometrów. Jednakże sektor ma też swoje poważne problemy. Aż 80% całego systemu ciepłowniczego Polski wymaga zwiększenia efektywności energetycznej. Oznacza to, że duża część energii wygenerowanej przez jednostki wytwórcze tego systemu po prostu się marnuje. Polskie ciepłownictwo jest też ogromnym konsumentem węgla – 74% polskich ciepłowni zasilanych jest węglem kamiennym, sektor spala rocznie ok. 26 mln ton tego surowca, co rzutuje oczywiście na jego emisyjność.

Na te wyjściowe warunki nałożyć trzeba czynniki techniczne, geopolityczne oraz klimatyczne.

Przyczyny problemów w ciepłownictwie

Przede wszystkim, wiele polskich ciepłowni zmaga się ze starzejącą infrastrukturą, której spada efektywność, ale wzrasta awaryjność. Jednostki takie wymagają wymiany lub remontu – inaczej dojść może do zaburzeń w dostawach ciepła.

Dużo w sektorze ciepłowniczym zmieniło również rozpoczęcie przez Rosję pełnoskalowej wojny na Ukrainie. Odpowiedzią państw Zachodu – w tym Polski – są sankcje, m. in. na rosyjskie surowce energetyczne. Na cel wzięto w pierwszej kolejności eksporty węgla. Unia Europejska zakazała ich od sierpnia 2022 roku, a Polska – już od kwietnia. Miało to kluczowe znaczenie dla ciepłownictwa, które było jednym z głównych odbiorców rosyjskiego surowca. Zakaz sprowadzania węgla z Rosji wzmógł presję na poszukiwanie alternatywy paliwowej dla ciepłowni.

Konieczność zmiany źródła generacji energii w ciepłownictwie wynika również z polityki klimatycznej Unii Europejskiej, która skrojona jest podług zasady „kto emituje – ten płaci”. Węgiel jest zaś bardzo emisyjnym paliwem, co powoduje przymus wykupu dużych ilości uprawnień do emisji. Tymczasem cena tych papierów wartościowych gwałtownie skoczyła – pod koniec 2021 roku oscylowała wokół 100 euro za tonę.

  Zdjęcie Eneria: Elektrociepłownia Bydgoszcz Solec Kujawski. Zainstalowany układ kogeneracyjny o mocy 1,56 MWe.

Polityka Energetyczna Polski

Wszystkie te czynniki przekładają się na konieczność zmian w polskim sektorze ciepłowniczym. Zarys tej transformacji pokazany został w Polityce Energetycznej Polski do 2040 roku, która zakłada m.in. wzrost udziału OZE w całym ciepłownictwie, wzrost udziału systemów ciepłowniczych o statusie efektywnego, redukcję emisji na poziomie 34 proc. w latach 2019-2030 r., a także przyłączenie do sieci ciepłowniczej 1,5 mln nowych gospodarstw domowych.

Według opinii branżowców, najlepszym narzędziem do transformacji dla polskiego ciepłownictwa są jednostki kogeneracyjne oparte na paliwach gazowych. Takie urządzenia dostarcza właśnie Eneria, która pochwalić może się szeroką ofertą urządzeń renomowanej marki Caterpillar. Nasi inżynierowie i eksperci oferują wsparcie na każdym etapie inwestycji – od doboru konkretnego urządzenia, poprzedzonego weryfikacją odbiorów jaki ma zasilać agregat, poprzez projekt techniczny układu, instalację, na nieustannym wsparciu serwisowym skończywszy. Oferowane nas rozwiązania nie tylko zaspokajają zapotrzebowanie na ciepło użytkowe i umożliwiają sprzedaż energii elektrycznej, ale także pozwalają redukować emisje poszczególnych elektrociepłowni. Jest to zatem szansa na wielopoziomowy zysk dla przedsiębiorstw z tego sektora.

 pkwasowiec@eneria.pl

Autor: Paweł Kwasowiec
CHP Sales Manager